Przestało boleć… i co dalej?

Pytanie, które zadają podopieczni po zakończonej terapii ruchowej lub rehabilitacji. Mogłoby się wydawać, że skoro dolegliwości bólowe ustąpiły, to zadanie zostało wykonane i nie musimy się już skupiać na tym problemie.

I tak, i nie…

Niestety, nie możemy, a może raczej — nie powinniśmy zaniechać aktywności fizycznej, bo przecież „swoje już zrobiliśmy”. Poziom sprawności, który wypracowaliśmy na zajęciach i który pozwolił nam pozbyć się bólu będzie powoli spadał, jeśli nie będziemy odpowiednio stymulować naszego aparatu ruchu do jej utrzymania. Wszyscy wiemy, jak wygląda to w kwestii odchudzania: jeśli porzucimy racjonalne żywienie i regularne treningi, waga zacznie wzrastać. Tak samo działa to w kwestii walki z bólem, z tym że często nie widzimy tego regresu w lustrze.

Nie są to pojedyncze przypadki, bowiem ból odcinka lędźwiowego powraca przynajmniej raz u 75% osób, które wcześniej odnotowały poprawę. Natomiast jeśli chodzi o staw kolanowy to nawrót objawów jest obserwowany u 70-90% osób dotkniętych zespołem bólu stawu rzepkowo-udowego (ból przedniej części kolana).

Spróbujmy to zestawić z danymi na temat szybkości utraty masy i siły mięśniowej.

U osób trenujących, pierwsze spadki masy mięśniowej, a dokładniej białek niefunkcjonalnych, można zaobserwować po 8 dniach od zaprzestania treningów. W przypadku nagłego ograniczenia ogólnej aktywności fizycznej do minimum, procesy syntezy białek mięśniowych mogą obniżyć się nawet o 26-28%.

Jeśli chodzi o osoby nietrenujące, liczby są jeszcze bardziej niepokojące. Po 30 roku życia tracą one 1% masy mięśniowej rocznie, a między 50 i 70 rokiem życia strata sięga aż 30%. Spadek siły u osób w wieku 50-60 lat to około 1,5% na rok.

To oczywiście tylko suche dane na temat jednej z cech motorycznych. Można je oczywiście podważać, ale każdy, kto trenował jakąkolwiek dyscyplinę sportu dłużej niż kilka tygodni wie, jak szybko traci się wypracowane rezultaty. Skoro więc podczas terapii ruchowej wypracowaliśmy między innymi poziom siły, który pozwala nam na funkcjonowanie bez bólu, nietrudno dojść do wniosku, że jej utrata będzie zwiększała prawdopodobieństwo powrotu dolegliwości.

Co w takim razie robić?

Naturalnie, nie musimy już całej swojej aktywności fizycznej kierunkować na miejsce, które sprawiało kłopoty. Robiliśmy to na terapii ruchowej, ten etap jest już za nami. Naszym celem powinno być teraz utrzymanie ogólnej sprawności na poziomie, który pozwala nam nie odczuwać bólu, zarówno podczas czynności dnia codziennego, jak i aktywności.

Najprostszym testem sprawdzającym, jak ma się nasza forma, może być próba wykonania kilku ćwiczeń, które przerabialiśmy w ostatnim etapie terapii. Jeśli nie sprawiają nam one kłopotu, to znaczy, że wszystko jest na dobrym torze. Natomiast, jeśli któreś z nich jest dla nas trudne (a nie było takie wcześniej) lub niemożliwe do wykonania, oznacza to, że nieco się „opuściliśmy” i trzeba nad tym popracować, aby w przyszłości problem nie powrócił.

Źródła:

1. Praktyczna Ortopedia i Traumatologia nr 12, Listopad 2018
2. Haun C. T.. Vann C. G., Osburn S. C. Mumford P. W., Roberson P. A., Romero M. A., Fox C. D.. Johnson C. A. Parry H. A., Kavazis A. N. Moon J. R., Badisa V. L. D., Mwashote B. M., Ibeanusi V., Young K. C. Roberts M. D.. Muscle fiber hypertrophy in response to 6 weeks of high-volume resistance training in trained young men is largely attributed to sarcoplasmic hypertrophy. PLoS One” 2019, 14(6)
3. Van der Hoogen H.J., Koes B.W., van Eijk J.T., Bouter L.M., Deville W.: On the course of low back pain in general practice: a one year follow up study. Ann. Rheum. Dis., 1998; 57: 13-19
4. Breen L., Stokes K. A., Churchward-Venne T. A.. Moore D. R., Baker S. K., Smith K.. Atherton P. J., Phillips S. M.. Two weeks of reduced activity decreases leg lean mass and induces „anabolic resistance” of myofibrillar protein synthesis in healthy elderly. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism” 2013, 98(6), s. 2604-2612
5. Shad B. J., Thompson J. L., Holwerda A. M., Stocks B. Elhassan Y. S. Philp A., VAN Loon L. J. C. Wallis G. A. One week of step reduction lowers myofibrillar protein synthesis rates in young men, „Medicine and Science in Sports and Exercise” 2019, 51(10), s. 2125-2134,