NIE MUSISZ ĆWICZYĆ IDEALNIE…

Czyli o tym, dlaczego technika ćwiczeń nie zawsze musi być idealna.

W dzisiejszym świecie fitnessu i treningu, technika wykonywania ćwiczeń jest często uważana za nieodłączny element osiągnięcia sukcesu treningowego. Wielu trenerów i instruktorów podkreśla wagę doskonałej techniki, a niedoskonałości są traktowane jako błędy wymagające natychmiastowej korekty. Osoby początkujące są w internecie straszone możliwymi konsekwencjami zdrowotnymi, a nawet kalectwem po mniej idealnie wykonanym przysiadzie, czy martwym ciągu. Jednak warto zastanowić się nad jednym, fundamentalnym pytaniem: czy technika musi być bezbłędna, byśmy mogli osiągnąć zamierzone cele treningowe?

Definicja idealnej techniki

Zanim przejdziemy do omówienia, dlaczego doskonała technika nie zawsze jest konieczna, warto zrozumieć, że jest ona często określana przez odpowiednie linie, kąty i trajektorie ruchu, a wszelkie odchylenia od tych norm traktowane są jako błędy. Nie ma dowodów na to, że mniejsze lub większe odstępstwo od nich będzie powodowało ból, lub uraz. Mechanizmy występowania kontuzji nie sprowadzają się tylko do sposobu wykonania ruchu, lecz są o wiele bardziej skomplikowane. Warto również zaznaczyć, że pojęcie idealnej techniki jest względne i zależy od indywidualnych celów, zdolności i kontekstu treningowego. Technika wykonania danego ćwiczenia w trakcie rehabilitacji będzie znacząco różnić się od tego samego lub bardzo podobnego ruchu w treningu sportowym.

Dlaczego idealna technika może być nieosiągalna?

Nawet najbardziej utytułowani sportowcy i atleci popełniają całkiem spore „błędy techniczne”. Przykładem tego może być Usain Bolt, którego technika biegu była według znawców daleka od ideału. Mimo tego pobijał coraz to nowe rekordy i zdobywał medale.

Można też wspomnieć o zawodnikach sportów siłowych, którzy podczas swoich najcięższych prób wykraczają daleko poza „normy”.

Czy w takim razie szlifowanie techniki ćwiczeń do perfekcji i skupianie się nad najmniejszymi detalami ma jakiś sens? Koniec końców, ten oczekiwany przez nas perfekcyjny ruch może być niemożliwy do osiągnięcia z kilku powodów:

1. Budowa anatomiczna.

Każdy z nas jest inny. Różnice w długości kończyn, postawa i wielkość poszczególnych segmentów naszego ciała, będzie znacząco wpływać na to jak dany ruch będzie wykonywany.

2. Zmęczenie i obciążenie.

W trakcie treningu na skutek zmęczenia zarówno centralnego jak i obwodowego będą występowały odchylenia od pożądanej techniki. Im bliżej niepowodzenia będziemy, tym będą one większe.

3. Stopień zaawansowania.

Często osoby początkujące nie są w stanie wykonać ćwiczeń z doskonałą techniką, ponieważ ich kontrola motoryczna i świadomość własnego ciała jest na niskim poziomie.

Bariery związane z „perfekcjonizmem technicznym”

Podążając za perfekcyjnym wykonywaniem ćwiczeń, możemy napotkać na znaczące bariery:

Spadek motywacji

Dążenie do doskonałej techniki może prowadzić do ogromnej frustracji i wypalenia. Oczekując od siebie idealnej techniki przy każdym podejściu, łatwo jest stracić motywację do treningu. Wówczas trening staje się ciężarem, a nie przyjemnością.

Stagnacja

Ciągła praca nad doskonaleniem techniki ćwiczeń jest ważna, ale zbyt duże skupienie na perfekcji może prowadzić do stagnacji. Oznacza to, że wciąż będziemy pracować nad poprawą techniki i nigdy nie przekroczymy pewnego poziomu w treningu. Ważne jest, aby pozwolić sobie na pewne kompromisy i skupić się na progresji w sile, wytrzymałości czy innych cechach, które chcemy poprawić.

Jak więc podejść do kwestii techniki ćwiczeń w rozsądny sposób?

Chciałbym, aby głównym przesłaniem tego posta jest to, że w treningu dużo ważniejszy jest postęp niż ciągłe doskonalenie ruchu. Oczywiście, nie oznacza to, że możemy w ogóle nie zwracać uwagi na to jak wykonujemy dane ćwiczenie. Nie powinno to jednak być przeszkodą w osiąganiu naszych celów treningowych. Oto kilka rzeczy, które pomogą nam znaleźć „złoty środek”:

1. Akceptacja marginesu błędu



Akceptujmy, że niemożliwe jest osiągnięcie idealnej techniki przy każdym powtórzeniu. Pewien margines błędu jest akceptowalny i nie wpływa negatywnie na korzyści z treningu

2. Kontrola ruchu



W każdym ćwiczeniu ważniejsze od tego jak wygląda ruch jest to, czy jesteś w stanie go kontrolować. Nie ma znaczenia, czy jest to ćwiczenie globalne, czy izolowane, zawsze powinieneś pracować świadomie, a nie walczyć o to, aby nie zrobić sobie krzywdy.

3. Cierpliwość



Poprawa techniki to proces, który zajmuje trochę czasu. Nie oczekuj od siebie perfekcji od razu. Buduj swoją technikę stopniowo, wprowadzając małe korekty w miarę postępów treningowych.

Podsumowanie

Technika wykonywania ćwiczeń w treningu jest ważna, ale nie zawsze musi być idealna. Istnieje pewien margines błędu, który jest akceptowalny, a trening nie zawsze przebiega idealnie. Ostatecznie, to postęp i regularność są kluczowe, nie perfekcyjna technika. Dążenie do doskonałości jest godne pochwały, ale nie powinno prowadzić do frustracji czy wypalenia. Trening to proces, a błędy i niedoskonałości są częścią tego procesu. Niech trening dostarcza radości i satysfakcji, niezależnie od tego, czy jest on wykonywany „książkowo” czy nie.


Źródła:

– McKean, M., & Burkett, B. J. (2012). Does Segment Length Influence the Hip, Knee and Ankle Coordination During the Squat Movement? Journal of Fitness Research, 1(1), 23–30.
– Madigan DJ, Curran T, et al. Development of Perfectionism in Junior Athletes: A Three-Sample Study of Coach and Parental Pressure. J Sport Exerc Psychol. 2019 Jun 1;41(3):167-175
– G. Lorimer Moseley. Reconceptualising Pain According to Modern Pain Science. Physical Therapy Reviews 2007; 12: 169–178

Krystian Bryniarski — trener personalny, terapeuta ruchowy motorycznego